Griep en verkoudheid

Griep en verkoudheid zijn erg besmettelijk. Goede hygiëne kan verspreiding voorkomen. Tijdens de herfst en winter lopen veel mensen griep of verkoudheid op. De virussen die griep en verkoudheid veroorzaken, zitten in druppeltjes snot, slijm en speeksel. Ze worden door praten, hoesten of niezen verspreid. De kans op besmetting is vooral groot in ruimten waar mensen dicht bij elkaar zitten en waar slecht geventileerd wordt, zoals in een trein of bus, op school of kinderdagverblijf. Virussen worden ook overgedragen via handen, bijvoorbeeld als iemand een u hand geeft, of via voorwerpen zoals deurknoppen en speelgoed.

Wat is griep?

Griep is een ziekte waarbij het slijmvlies in de luchtwegen ontstoken is. Het begint vaak plotseling met koude rillingen, koorts, hoofdpijn en spierpijn. Kenmerkend is de koorts, die kan binnen 12 uur oplopen tot 39°C of hoger. De koorts duurt meestal 3 tot 5 dagen. Klachten als keelpijn en een droge hoest kunnen ook optreden. Eén van de veroorzakers van griep is het influenzavirus. Dit kan kan namelijk ontstekingen geven in het slijmvlies van zowel de neus-, keel- of bijholten, als van de luchtpijp of de longen.
Volledig herstel duurt 1 tot 3 weken. Over het algemeen is griep onschuldig; men geneest meestal zonder medische behandeling. Maar sommige mensen hebben een grotere kans op ernstige klachten als ze griep krijgen, zoals ouderen en mensen met een chronische ziekte. Bestaande hart-en longklachten kunnen bijvoorbeeld verergeren.

Wat is verkoudheid?

Ook bij verkoudheid is het slijmvlies in de luchtwegen ontstoken, maar dan gaat het meestal alleen om het slijmvlies in de neus-, keel-of bijholten. Een loopneus is vaak het eerste verschijnsel. Daarna volgen keelpijn, hoofdpijn en soms spierpijn. Kinderen krijgen bij verkoudheid soms koorts, volwassenen bijna nooit. Verkoudheid wordt veroorzaakt door bepaalde virussen zoals het rhinovirus, het coronavirus of het respiratoir syncytieel virus (RS-virus). Na 1 tot 3 weken gaat een verkoudheid meestal vanzelf over. Bij kinderen kan het wat langer duren.

Hoe worden griep en verkoudheid verspreid?

De griep- en verkoudheidsvirussen zitten in druppeltjes snot, slijm en speeksel. Door praten, hoesten of niezen worden de virussen verspreid. Dit gebeurt vooral in ruimten waar mensen dicht bij elkaar zitten en waar slecht geventileerd wordt, bijvoorbeeld in een trein of bus, een school of kinderdagverblijf. Ook worden virussen overgedragen via handen en voorwerpen, zoals een deurknop. Als iemand bijvoorbeeld na het vastpakken van een besmette deurknop zijn mond, neus of ogen aanraakt, kan hij besmet worden. Goede hygiëne kan verspreiding en besmetting beperken.

Wanneer zijn mensen met griep en verkoudheid besmettelijk?

Mensen met griep zijn besmettelijk op de dag vóórdat de ziekteverschijnselen beginnen tot en met 5 dagen daarna. Mensen met verkoudheid zijn besmettelijk vanaf het moment dat de klachten ontstaan aan neus of keel. Na een paar dagen vermindert de besmettelijkheid.

Hoe verklein je de kans op besmetting?

Besmetting van jezelf of van anderen is nooit helemaal te voorkomen. Mensen zijn immers al besmettelijk voordat ze zich ziek beginnen te voelen. De onderstaande maatregelen verkleinen de kans dat u besmet wordt, of dat u griep of verkoudheid aan anderen overdraagt. Leer de maatregelen ook aan kinderen.

Houd uw hand of zakdoek voor uw mond als u niest of hoest. Nies of hoest niet in de richting van een ander.
Gebruik bij voorkeur papieren zakdoeken, tissues of handdoekjes en gebruik ze éénmalig. Gooi ze na gebruik in de vuilnisbak.
Was regelmatig uw handen met water en zeep, zeker voor het eten en na het hoesten, niezen of snuiten. Droog daarna goed – en hygiënisch – uw handen.
Maak voorwerpen zoals deurknoppen vaak schoon. Was ook regelmatig beddengoed en stoffen speelgoed op 60°C.
Ventileer woon- en slaapruimten. Laat ventilatieroosters altijd iets open, of zet het raam op een kier (met anti-inbraakstang of slot).

Tips bij griep of verkoudheid

Griep geneest bij gezonde mensen meestal zonder medische behandeling. Ook verkoudheid gaat na 1 tot 3 weken vanzelf over. Er zijn geen medicijnen tegen griep of verkoudheid. Wel kunnen de volgende tips helpen om de symptomen te verlichten.

Neem rust als u zich ziek voelt. Vermijd lichamelijke inspanning.
Onderdruk uw hoest niet. Hoesten houdt de luchtwegen schoon. Hinderlijke hoestprikkels kunt u eventueel onderdrukken met een noscapinehoudend middel.
Uw neus ophalen is beter dan snuiten. Ophalen zuigt het slijm weg uit de bijholten en verkleint daar de kans op ontstekingen. Als u snuit, snuit dan de neusgaten een voor een.
Zoutwaterdruppels en xylometazoline-druppels helpen bij een verstopte neus; zoutwaterdruppels verdunnen het ingedikte slijm en xylometazoline- druppels maken het opgezwollen slijmvlies dunner. De beide middelen maken het ademen gemakkelijker. Voor volwassenen en kinderen zijn aparte middelen verkrijgbaar. Lees de bijsluiter goed.
Stomen kan verlichting geven, maar het versnelt de genezing niet. Volwassenen kunnen stomen boven een kom heet water. Doe een doek over het hoofd en adem de warme vochtige lucht in. Voeg geen kamille of menthol aan het water toe; dit kan de slijmvliezen irriteren. Kinderen kunnen stoom inademen in een badkamer of douche waar de warmwaterkraan stroomt. (gebruik bij kinderen geen kom met heet water i.v.m. verbrandingsgevaar).
Voorkom blootstelling aan sigarettenrook. Rook irriteert de slijmvliezen en vertraagt de genezing.
Voorkom dat uw lichaam afkoelt als u koorts heeft: kleed u behaaglijk aan.
Drink meer als u koorts heeft.
Tegen verschijnselen als koorts en pijn kunt u bijvoor- beeld paracetamol nemen. Geef kinderen geen aspirine: voor kinderen bestaat kinderparacetamol.
Houd er rekening mee dat u besmettelijk bent voor de mensen in uw buurt. Goede hygiëne voorkomt verdere verspreiding.

De jaarlijkse griepprik: voor wie?

De griepprik is gratis voor kinderen en volwassenen die extra risico lopen om ernstig ziek te worden door griep. Bijvoorbeeld mensen van 60 jaar en ouder, maar ook voor mensen met bijvoorbeeld long- of hartaandoeningen.

Waarom de griepprik?

Het griepvirus veroorzaakt griep. Als u de griepprik krijgt, dan reageert uw lichaam door afweerstoffen te maken tegen het griepvirus. Daardoor wordt de kans op griep kleiner. Het kan zijn dat u toch griep krijgt. De griepprik zorgt er dan wel voor dat u minder ernstig ziek wordt:

De griep verloopt milder
De kans op complicaties, zoals een longontsteking of hartproblemen, is kleiner
De kans is kleiner dat de aandoening die u al heeft erger wordt door de griep.

Uitnodiging van de huisarts

De beste tijd om de griepprik te halen is elk jaar tussen half oktober en half november. Als u in de doelgroep zit, krijgt u hiervoor een uitnodiging van uw huisarts.

Meestal geeft de huisarts een tijdstip aan waarop u de griepprik krijgt in de huisartsenpraktijk. Het vaccin is al in de praktijk aanwezig. U hoeft dus niet eerst naar de apotheek te gaan.

Wacht niet met het halen van de griepprik tot veel mensen griep hebben. Het duurt ongeveer 2 weken voordat de griepprik voldoende beschermt tegen griep. Als u na die 2 weken in aanraking komt met één van de griepvirussen uit de griepprik, dan maken de afweerstoffen in uw lichaam het griepvirus onschadelijk. De bescherming duurt meestal 6 maanden.

Meer informatie over de griepprik vindt u op de site van het RIVM.

Heeft u een andere vraag?

Heeft u nog een vraag, die op deze pagina niet beantwoord wordt, stel hem dan aan uw huisarts in het patiëntportaal.

Huisartspraktijk Meuffels

Activeer HIER uw patiëntportaal!